Η Συμβολή του Σπινθηρογραφήματος Μυοκαρδίου στη Στεφανιαία Νόσο
Το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου είναι μία μη επεμβατική απεικονιστική εξέταση, που χρησιμοποιείται στη διάγνωση και παρακολούθηση της στεφανιαίας νόσου και του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου.
Η στεφανιαία νόσος χαρακτηρίζεται από τη στένωση των στεφανιαίων αρτηριών, λόγω της φλεγμονής του ενδοθηλίου των αγγείων και της εναπόθεσης αθηρωματικών πλακών σε αυτά, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της ροής του αίματος στην καρδιά, οδηγώντας με αυτόν τον τρόπο σε ανεπαρκή παροχή οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στο μυοκάρδιο.
Το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου δείχνει αν τo μυοκάρδιο αιματώνεται επαρκώς. Απεικονίζει την αιμάτωση της καρδιάς σε δύο φάσεις: κατά τη διάρκεια της κόπωσης και σε ηρεμία. Το σπινθηρογράφημα δεν απεικονίζει τις στεφανιαίες αρτηρίες, αλλά τον καρδιακό μυ.
Για να πραγματοποιηθεί το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου ο ασθενής υποβάλλεται σε φυσική δοκιμασία κοπώσεως (άσκηση) ή σε φαρμακευτική δοκιμασία κόπωσης. Στο μέγιστο της κόπωσης χορηγείται ενδοφλεβίως ένα ραδιοφάρμακο. Ακολουθεί η απεικόνιση του καρδιακού μυός. Η απεικόνιση επαναλαμβάνεται με τον ασθενή σε ηρεμία και οι δύο σπινθηρογραφικές εικόνες συγκρίνονται. Αν το σπινθηρογράφημα δείξει μειωμένη αιμάτωση σε ένα τμήμα του μυοκαρδίου κατά την κόπωση, που όμως βελτιώνεται στην ηρεμία, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ισχαιμία. Αν υπάρχει ένα σταθερό έλλειμα αιμάτωσης τόσο στην κόπωση όσο και στην ηρεμία, αυτό μπορεί να είναι ενδεικτικό μόνιμης βλάβης μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου. Η διαγνωστική αξία του Σπινθηρογραφήματος Μυοκαρδίου αναδεικνύεται σε ασθενείς μέσου κινδύνου για στεφανιαία νόσου, δεδομένου ότι ασθενείς υψηλού κινδύνου είναι προτιμότερο να υποβληθούν άμεσα σε στεφανιογραφία, μια επεμβατική εξέταση. Το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε ασθενείς με μη διαγνωστική ή αμφίβολη δοκιμασία κόπωσης, καθώς και σε ασθενείς που δε μπορούν να υποβληθούν σε φυσική κόπωση (σε κυλιόμενο τάπητα ή ποδήλατο). Επιπλέον, υπάρχουν κατηγορίες ασθενών για τους οποίους το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου είναι η ενδεδειγμένη μέθοδος για τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου και τη διαστρωμάτωση κινδύνου για σοβαρά καρδιακά συμβάματα. Αυτοί είναι οι διαβητικοί ασθενείς, οι γυναίκες και οι νεφροπαθείς. Στην παρακολούθηση της γνωστής στεφανιαίας νόσου το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου χρησιμεύει στον έλεγχο της βατότητας του stent ή των μοσχευμάτων μετά από επαναιμάτωση- διαδερμική ή επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (bypass) αντιστοίχως. Είναι επίσης μέθοδος ελέγχου της επάρκειας της φαρμακευτικής αντιστηθαγχικής αγωγής. Το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου ζητείται στον προεγχειρητικό έλεγχο ασθενών με γνωστή στεφανιαία νόσο, ή με ενδιάμεσο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο. Μετααναλύσεις δείχνουν ότι ένα μέτριο ή σοβαρό έλλειμα στο σπινθηρογράφημα έχει θετική προβλεπτική αξία για διεγχειρητικά και μετεγχειρητικά καρδιακά συμβάματα. Ένα αναστρέψιμο έλλειμα αιμάτωσης δείχνει υψηλό διεγχειρητικό κίνδυνο, ενώ ένα σταθερό έλλειμμα είναι περισσότερο ενδεικτικό κινδύνου για μέσο και μακροπρόθεσμα καρδιακά συμβάματα.
Το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου σε ηρεμία μόνο, μπορεί να γίνει για τη νεκτίμηση του οξέος θωρακικού άλγους (σπινθηρογράφημα ηρεμίας επί πόνου). Νέο έλλειμμα προσλήψεως του ραδιοφαρμάκου είναι συμβατό με ισχαιμία. Τέλος, το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου αποκαλύπτει το «βιώσιμο μυοκάρδιο», το μυοκάρδιο δηλαδή που, ενώ μπορεί να φαίνεται νεκρό μετά από ένα οξύ στεφανιαίο σύμβαμα ή λόγω χρόνιας ισχαιμίας, βρίσκεται σε «χειμερία νάρκη». Το βιώσιμο μυοκάρδιο θα ωφεληθεί από επαναιμάτωση, βελτιώνοντας τη συνολική λειτουργία του καρδιακού μυός. Το Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίουχρησιμοποιείται στην κλινική πράξη από το 1973. Υπάρχουν ευρωπαϊκές και αμερικανικές κατευθυντήριες οδηγίες των ιατρικών εταιρειών που καθορίζουν τη χρησιμότητα του. Παραμένει ο φύλακας, που περιορίζει τον αριθμό των ασθενών που υποβάλλονται ασκόπως σε στεφανιογραφία, αλλά και εντοπίζει όσους χρειάζονται περαιτέρω καρδιολογική φροντίδα.