Οξεία Φαρυγγοαμυγδαλίτιδα
Είναι οξεία φλεγμονή του φάρυγγα και των υπερώιων αμυγδαλών . Εμφανίζεται κυρίως τους χειμερινούς μήνες και την αρχή της άνοιξης. Η μετάδοση γίνεται κυρίως με την επαφή των χεριών και με τις ρινικές εκκρίσεις,με χρόνο επώασης 24 έως 72 ώρες περίπου. Η μολυσματικότητα είναι μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια της νόσου και όχι της φορείας. Πολλά και διαφορετικά παθογόνα προκαλούν οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα.
Σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% η οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα είναι ιογενής, ενώ σε μικρότερο του 15% οφείλεται στον β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (πυογόνος στρεπτόκοκκος), για τον οποίο και μόνο πρέπει να χορηγείται αντιμικροβιακή αγωγή λόγω των μεταστρεπτοκοκκικών επιπλοκών (οξεία σπειραματονεφρίτιδα και ρευματικός πυρετός).
Συνήθη αίτια οξείας φαρυγγοαμυγδαλίτιδας: Α) Ιοί (ρινοϊοί, αδενοϊοί, coxcackie, ΕΒV,CMV, κ.ά.), Β) Οι στρεπτόκοκκοι ομάδας A, C, G και σπανιότερα : μυκόπλασμα, χλαμύδια, γονόκοκκος, διφθερίτιδα, αναερόβια (fusobacterium:κυνάγχη vincet),κ.ά. Κλινική εικόνα: Η στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα χαρακτηρίζεται από οξεία έναρξη με υψηλό πυρετό, πονόλαιμο, κεφαλαλγία, εξίδρωμα των αμυγδαλών και του φάρυγγα, πρόσθια τραχηλική λεμφαδενοπάθεια, απουσία βήχα, ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα και βράγχος φωνής. Επειδή, η διαγνωστική σύγχυση με την ιογενή φαρυγγοαμυγδαλίτιδα είναι συχνή, για τη διάκριση χρησιμοποιούνται τα κλινικά κριτήρια του Centor καθώς και τα διάφορα διαγνωστικά test. Τα κριτήρια Centor καθορίστηκαν το 1981 από το Αμερικανικό Κολέγιο Χειρουργών και την Αμερικανική Εταιρεία Παθολογίας και είναι τα εξής: 1. Υψηλός πυρετός (>38οC) 2. Παρουσία λευκωπού εξιδρώματος των αμυγδαλών 3. Διόγκωση προσθίων τραχηλικών λεμφαδένων 4. Απουσία βήχα. Η θετική προγνωστική αξία των κριτηρίων αυτών κυμαίνεται από 56% σε όσους συμπλήρωναν και τα 4 κριτήρια έως 2,5% σε όσους δε συμπλήρωναν κανένα κριτήριο.
Διαγνωστικά test: Αυτά είναι το strept-test, η καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος και ο τίτλος ASTO 1. Strept-test: Είναι μέθοδος ταχείας ανίχνευσης ειδικών αντιγόνων του β-αιμολυτικού στρεπτόκοκκου κατευθείαν από το φαρυγγικό επίχρισμα. Λαμβάνεται φαρυγγικό επίχρισμα με βαμβακοφόρο στυλεό,το οποίο τοποθετείται σε ειδικό kit, και έχουμε άμεσο αποτέλεσμα σε 15 λεπτά. Είναι εξέταση απλή, γίνεται στο ιατρείο και έχει ευαισθησία 80-90%, ενώ η ειδικότητά της υπερβαίνει το 95%. 2. Καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος: Λαμβάνεται υλικό με βαμβακοφόρο στυλεό από το φάρυγγα και τις αμυγδαλές με προσοχή, ώστενα μην έλθει σε επαφή ο στυλεός με τη γλώσσα και τη στοματική κοιλότητα. Η ευαισθησία και η ειδικότητα υπερβαίνει το 95%. 3. Τίτλος ASO ή ASTO: Δεν προσφέρει κάτι το ιδιαίτερο στη διάγνωση της οξείας φάσης, διότι η άνοδός του παρατηρείται και σε απλό αποικισμό του φάρυγγα.Επιπλέον, η άνοδος του τίτλου αυτού παρατηρείται μετά τη 10η ημέρα από τη λοίμωξη και ως εκ τούτου, δεν βοηθάει ιδιαίτερα στη διάγνωση της οξείας στρεπτοκοκκικής λοίμωξης απλά αποτελεί αποδεικτικό στοιχείο αυτής.
Θεραπεία: Αντιμικροβιακή αγωγή (πενικιλλίνη) χορηγείται για την ταχύτερη υποχώρηση των συμπτωμάτων, για την πρόληψη τοπικών επιπλοκών (π.χ. περιαμυγδαλικό απόστημα) και κυρίως για την πρόληψη των μεταστρεπτοκοκκικών επιπλοκών δηλ. της οξείας σπειραματονεφρίτιδας και του ρευματικού πυρετού.
Για τη διατήρηση της υγείας μας απαιτούνται κάποιοι απλοί αλλά εξίσου σημαντικοί κανόνες. Έναν υγιεινό τρόπο ζωής με διακοπή του καπνίσματος, απομάκρυνση από χημικές, βλαβερές ουσίες, κανονική κατανάλωση αναλγητικών και την απαίτηση μιας υγιούς και ισορροπημένης δίαιτας. Καλούμεθα να κάνουμε τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο δίνοντας σημασία στα εμφανιζόμενα συμπτώματα προλαμβάνοντάς τα με μια έγκαιρη διάγνωση. Αυτοί οι λίγοι και βασικοί κανόνες είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για την υγεία.