Χολολιθίαση
Μια συχνή πάθηση της χοληδόχου κύστεως. Η χοληδόχος κύστη είναι όργανο του γαστρεντερικού συστήματος, βρίσκεται σε επαφή με το ήπαρ (συκώτι) στο δεξιό άνω πλάγιο της κοιλίας και χρησιμεύει για την αποθήκευση της χολής. Η χολή είναι το υγρό που παράγεται από το ήπαρ και το οποίο διοχετεύεται προς το έντερο κατά την διαδικασία της πέψης. Βοηθά στην διάλυση – πέψη των τροφών στο έντερο. Η χολή χύνεται από το ήπαρ προς το έντερο μέσα από ένα σωλήνα που λέγεται κοινός χοληδόχος πόρος. όταν τρώμε η χοληδόχος κύστη συσπάται και αδειάζει τη χολή στο χοληδόχο πόρο και ακολούθως στο έντερο.
Χολολιθίαση είναι η παρουσία λίθων (πέτρες) στη χοληδόχο κύστη και εμφανίζεται στο 30% των ανθρώπων, σε κάθε ηλικία και φύλο. Είναι όμως συχνότερη στις γυναίκες, και ιδιαίτερα τις παχύσαρκες και τις πολύτοκους, με ηλικία γύρω στα 50. Συνήθως η χολολιθίαση είναι ασυμπτωματική, δηλαδή χωρίς πόνο και ανακαλύπτεται τυχαία σε έλεγχο για άλλο λόγο ή και σε προληπτικό έλεγχο. Σε κάποιες περιπτώσεις ο εξεταζόμενος μπορεί να αναφέρει δυσπεπτικά ενοχλήματα , πόνο στην περιοχή της χοληδόχου κύστεως, ιδιαίτερα μετά από λιπαρά γεύματα. Η χολολιθίαση μπορεί να είναι μονήρης (ένας λίθος) ή πολλαπλή, με το μέγεθος των λίθων να ποικίλλει από λίγα χιλιοστά μέχρι και λίγα εκατοστά. Μπορεί να συνοδεύεται από παρουσία χολικής λάσπης (πυκνόρρευστη , συμπυκνωμένη χολή) ή όχι.
Η καλύτερη μέθοδος εξέτασης της χοληδόχου κύστεως είναι το υπερηχογράφημα, εξέταση εύκολη, ανώδυνη , χωρίς ακτινοβολία και με μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια στον έλεγχο της χοληδόχου κύστεως. Συνήθως γίνεται στα πλαίσια του υπερηχογραφικού ελέγχου της άνω κοιλίας ή και ως μεμονωμένη εξέταση. Απαιτείται από τον εξεταζόμενο μια νηστεία 8-10 ωρών, ενώ ακόμη προτιμότερο είναι ο εξεταζόμενος να αποφύγει τις δύο προηγούμενες μέρες της εξέτασης, τροφές που προκαλούν αυξημένη ποσότητα αερίων στο έντερο , πράγμα που καθιστά δυσκολότερη τεχνικά την εξέταση. Κατά την εξέταση της χοληδόχου κύστεως ελέγχουμε για παρουσία χολολίθων, χολικής λάσπης ,πολυπόδων , πάχυνσης του τοιχώματος της κύστεως κ.α. Ταυτόχρονα γίνεται και έλεγχος της διαμέτρου των χοληφόρων αγγείων , αυτών δηλαδή που αποχετεύουν την χολή από το ήπαρ προς το έντερο. Όταν διαγιγνώσκεται χολολιθίαση πρέπει να συνιστάται η χειρουργική εκτίμηση στους ασθενείς ώστε να προγραμματισθούν για χολοκυστεκτομή. Η επέμβαση είναι σήμερα ευκολότερη χάρη στη λαπαροσκοπική μέθοδο. Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή γίνεται με μικρές τρύπες στο κοιλιακό τοίχωμα, μέσα από τις οποίες εισάγονται ειδικά εργαλεία και μια λεπτή κάμερα και αφαιρείται η χοληδόχος κύστη. Η χολολιθίαση μπορεί να οδηγήσει σε οξεία χολοκυστίτιδα, οπότε οι λίθοι προκαλούν φλεγμονή στη χοληδόχο κύστη, με πόνο ψηλά και δεξιά συνήθως στην κοιλιά, που μπορεί να αντανακλά και στην πλάτη ψηλά και δεξιά. Μπορεί να υπάρχει ναυτία, έμετος και πυρετός. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται συνήθως συντηρητική αρχικά θεραπεία με αντιβιοτικά και ακολούθως χειρουργική θεραπεία (χολοκυστεκτομή) ενώ σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται και επείγουσα χειρουργική θεραπεία, με αυξημένη δυσκολία για τον χειρουργό και επικινδυνότητα για τον ασθενή. Άρα είναι σαφώς προτιμότερη μια προγραμματισμένη χολοκυστεκτομή χωρίς την παρουσία φλεγμονής. Άλλη συχνή επιπλοκή της χολολιθιάσεως είναι ο αποφρακτικός ίκτερος. Μικρές πέτρες από τη χοληδόχο κύστη περνούν στο χοληδόχο πόρο, και μπορεί να τον φράξουν. Τότε χρειάζεται να γίνει αφαίρεση του λίθου και χολοκυστεκτομή . Η αφαίρεση του λίθου μπορεί να γίνει ενδοσκοπικά ή σε αποτυχία αυτής της μεθόδου χειρουργικά. H χολολιθίαση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε οξεία παγκρεατίτιδα, στην οποία μικροί λίθοι από τη χοληδόχο κύστη οδηγούνται προς το πάγκρεας και προκαλούν απόφραξη αυτού με αποτέλεσμα την δημιουργία επικίνδυνης φλεγμονής (παγκρεατίτιδας)
Τέλος η χολολιθίαση που παραμένει πολλά χρόνια μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο της χοληδόχου κύστεως. Συμπερασματικά μια απλή εξέταση όπως το υπερηχογράφημα άνω κοιλίας, μπορεί μεταξύ άλλων να διαγνώσει μια συχνή πάθηση , όπως η χολολιθίαση και να βοηθήσει στην σωστή αντιμετώπισή της.